Yeni Keşfedilen Galaksi MoM-z14, Evrenin Sınırlarını Zorluyor ⏬👇

MoM-z14 adı verilen yeni keşfedilen galaksi, evrenin en eski dönemlerine ışık tutuyor. Keşif, Mirage (veya Miracle) spektroskopik araştırması kapsamında gerçekleştirildi. Galaksinin kırmızıya kayma değeri (redshift) z = 14.44 olarak belirlendi, bu da ışığının yaklaşık 13.5 milyar yıl önce yayıldığını gösteriyor. Önceki rekor JADES-GS-z14-0 galaksisine aitti ancak MoM-z14, gözlemlenebilir evrenin sınırlarını daha da genişletti.

Yıldızlardan Gelen Işık, Kara Delik Değil

Spektroskopik incelemeler, MoM-z14’ün ışığının büyük çoğunluğunun yıldızlardan kaynaklandığını ortaya koydu. Galaksi, süper kütleli bir kara delikten yayılan aktif galaktik çekirdek (AGN) ışığı yerine çok sayıda ve muhtemelen süper kütleli yıldızlardan gelen ışıltıya sahip. Ayrıca galaksinin azot-karbon oranı Güneş’ten daha yüksek, bu da Samanyolu’na bağlı eski küresel yıldız kümelerindekine benzer bir kimyasal bileşime işaret ediyor.

Galaksi Kimyası ve Fiziksel Yapısı Arasındaki İlişki

MoM-z14 ve benzeri galaksilerde, noktasal (kompakt) ve yayılmış (geniş) morfolojiler gözlemlendi. Kompakt galaksilerin güçlü azot yayımı gerçekleştirdiği, yayılmış yapıdakilerin ise azot açısından daha zayıf olduğu görüldü. Bu durum, galaksi kimyası ile fiziksel yapısı arasında doğrudan bir ilişki olabileceği ihtimalini ortaya koyuyor.

Gelecekteki Teleskoplar ve Keşifler

Çalışmanın yazarları, MoM-z14 gibi galaksilerin, galaksi oluşumu hakkındaki anlayışımızı kökten değiştirebileceğini belirtiyor. Önümüzdeki yıllarda fırlatılması planlanan Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu gibi görevler, bu tür galaksilerden yüzlercesini daha keşfetmeyi mümkün kılabilir. Araştırmacılar, JWST’nin evrenin en erken dönemlerine dair gözlemlenebilir ufkumuzu hayal bile edemeyeceğimiz noktalara taşıdığını vurgulayarak, ilk yıldızların oluştuğu dönemin artık çok uzakta olmadığını belirtiyor.